تولید نرم‌افزار یک امر بسیار سنگین، بزرگ و پیچیده است که به کمک تیم‌های توسعه نرم‌افزاری می‌توان سردرگمی و پیچیدگی آن را تا حد بسیار زیادی کاهش داد. تولید تمام نرم‌افزارها مراحل یکسانی دارد و شما باید پنچ مرحله را پشت سر بگذارید. در ادامه به بررسی مراحل تولید نرم‌افزار می‌پردازیم و درنهایت این مراحل را به ترتیب توضیح می‌دهیم، پس تا انتها با ما همراه باشید.
مقدمه‌ای بر مراحل تولید نرم‌افزار
طراحی و تولید نرم‌افزار یک فرآیند تکراری است که از طریق نیازمندی‌ها به یک برنامه کاری تبدیل می‌شوند. لازم به ذکر است در حین اینکه تکرارهای مختلف در عمل طراحی انجام می‌گیرد، پالایش‌های انجام‌شده نمایشی سطح پایین و با جزئیات بیش‌تر از سیستم ارائه می‌دهند.
تولید نرم‌افزار یکی از سخت‌ترین و پیچیده‌ترین فرآیندهای امروزی است که می‌توان با بهره‌گیری از تکنیک‌های مختلف آن را ساده‌تر کرد. جهت یک طراحی سایت خوب و موفق یک نرم‌افزار باید برخی نکات را در نظر داشت. بطورکلی مهم‌ترین و اصلی‌ترین این نکات عبارتند از:
- طراحی نشانگر یک ساختار معماری‌وار است که بر اساس الگوهای طراحی شناخته‌شده، انجام گرفته است.
- طراحی انجام‌شده ماژولار است. به این معنا که نرم‌افزار باید بصورت منطقی به بخش‌ها و زیربخش‌هایی تقسیم گردد که هریک عمل خاصی انجام می‌دهند.
- طراحی نرم‌افزار شامل نمایش‌های مجزایی برای هرکدام از ماژول‌های داده، معماری، واسط‌ها و قطعات است.
- طراحی باید به ساختارهای داده‌ای منتهی شود که برای اشیا پیاده‌سازی شده، مناسب هستند و از الگوهای داده‌ای قابل تشخیص نشأت گرفته باشند.
- طراحی باید به قطعاتی منتهی شود که هرکدام خصوصیات عملکردی مختلفی برای خود دارند.
- طراحی نرم‌افزار باید به واسط‌هایی منتهی شود که پیچیدگی اتصالات بین ماژول‌ها و ارتباط با محیط بیرونی را کاهش داد.
- طراحی باید با استفاده از اعمال یک روش تکراری بر روی اطلاعات به دست آمده از تحلیل نیازمندی‌ها انجام گردد.
- و…
مرحله اول تولید نرم‌افزار: آنالیز
نخستین و مهم‌ترین مرحله‌ی تولید نرم‌افزار، آنالیز و تجزیه و تحلیل است. اگر نرم‌افزار ساخته‌شده با نیاز تجاری شما، هماهنگی نداشته باشد، بدون شک با شکست مواجه خواهید شد. در مرحله‌ی آنالیز بهتر است زمان زیادی در زمینه‌ی یادگیری عملیات‌های تجاری، مشکلات و اهداف نهایی صرف کنید.
در مرحله‌ی تجزیه و تحلیل یا آنالیز اگر با برخی نشانه‌های اخطاردهنده مواجه شوید، نشان‌دهنده عدم موفقیت شما در این مرحله است. بطورکلی مهم‌ترین این نشانه‌ها عبارتند از:
- برنامه‌نویس برای شناخت حرفه موردنظر شما تلاش زیادی نکرده باشد.
- بنا به دلایلی فکر کنید که تولید نرم‌افزار نمی‌تواند مشکلات شما را حل کند.
- برنامه‌نویس زمان و برنامه‌ریزی کاری صحیح به شما ارائه ندهد.
- و…
در این مرحله باید مشخص شود که شما دقیقاً چه نیازهایی دارید. به عبارت دیگر باید مسیر انجام کارهای نرم‌افزار بطورکامل مشخص شود. خوب است بدانید که اگر برنامه‌نویس در این مرحله به شما وعده‌های فراوان و مختلف می‌دهد یا اینکه با گروهتان در تصمیم‌گیری‌ها مشورت نمی‌کند، به احتمال بسیار زیاد طراحی با شکست مواجه شده است.
طراحی هر نرم‌افزار با تمرکز بر روی چهار مشخصه مهم انجام می‌گیرد که عبارتند از:
۱_ساختمان اطلاعات
۲_معماری و ساخت نرم‌افزار
۳_به نمایش گذاشتن واسط‌ها
۴_ریزه‌کاری‌های رویه‌ای
مهم‌ترین علائم هشداردهنده و به عبارت دیگر نگران‌کننده در مرحله طراحی عبارت است از:
- برنامه‌نویس وعده‌های زیاد و مختلفی می‌دهد.
- شما و تیم شما در تصمیم‌گیری‌های طراحی هیچ نقشی ندارید.
- میان شما و برنامه‌نویس ارتباط موثر و منظمی وجود ندارد.
مرحله سوم: کدنویسی
سومین گام از مراحل تولید نرم‌افزار، کدنویسی است. در این مرحله همه‌چیز را به خوبی بررسی و بازخورد آن را ثبت کنید. این نکته را در نظر داشته باشید که کدنویسی نباید قبل از دو مرحله قبل انجام گیرد و رعایت ترتیب مراحل امری ضروری است.
بهترین و موثرترین اقدام جهت یک کدنویسی خوب و موفق این است که بصورت منظم با برنامه‌نویس خود ارتباط گیرید و تمام مشکلات و پیشرفت‌ها را از وی جویا شوید.
کدنویسی نیز همانند دیگر مراحل می‌تواند با علائم هشداردهنده همراه باشد. بطورکلی مهم‌ترین این علائم عبارتند از:
- هیچ ابزاری جهت پیشگیری پیشرفت کار وجود نداشته باشد.
- ارتباط برنامه‌نویس با شما در طول کار بسیار کم است یا اینکه اصلا هیچ ارتباطی وجود ندارد.
مرحله چهارم: آزمایش
همانطور که می‌دانید آزمایش و تست هنگام تولید نرم‌افزار به شما کمک می‌کند تا مشکلات را بشناسید و نسبت به حل آن‌ها اقدام نمایید. البته انجام تست مرحله به مرحله موجب می‌شود که مراحل بعدی نیز به سادگی و سرعت انجام گیرند.
شایان ذکر است که پیش از اجرای یک نرم‌افزار باید حتماً تست انجام داد. به این معنا که گروهی از کاربران را جهت آزمایش محصول موردنظر انتخاب کرد و بازخورد آن‌ها را به تیم بازگرداند. مهم‌ترین و رایج‌ترین علائم هشداردهنده مرحله آزمایش عبارت است از:
- تیم شما در آزمایش‌کردن هیچ دخالتی ندارد.
- آزمایش تنها یکبار و در پایان انجام گیرد.
مرحله پنجم: نصب و اجرا
حال نرم‌افزار سفارشی شما باید به بازار عرضه شود. این نکته را در نظر داشته باشید که با فشاردادن یک دکمه این امر انجام نمی‌پذیرد و شما باید مرحله به مرحله پیش روید. در گام پنچم و نهایی بهتر است که پیش از هرچیزی کارکنان نحوه استفاده از نرم‌افزار و چگونگی ارائه خدمات پشتیبانی را بیاموزند و سپس برای کاربران دیگر آن را منتشر نمایید.
هنگام اجرای نرم‌افزار موردنظر خود حتماً از این امر اطمینان حاصل نمایید که یک برنامه‌نویس از تیم برنامه‌نویسی در دسترس است و می‌تواند مشکلات به‌وجود آمده را برطرف نماید.
نصب و اجرا همانند دیگر مراحل تولید نرم‌افزار می‌تواند با علائم هشداردهنده همراه باشد. بطورکلی مهم‌ترین و اصلی‌ترین این نشانه‌ها عبارت است از:
- در قرارداد با تیم برنامه‌نویسی پشتیبانی را در نظر نگرفته باشید.
- پس از ساخت نرم‌افزار، آموزش انجام نگیرد.
نگهداری از نرم‌افزار
حال که تمام مراحل تولید نرم‌افزار را بیان کردیم، کار به پایان نرسیده است و شما باید جهت اطمینان از اینکه نرم‌افزار به خوبی کار می‌کنذ یک برنامه نگهداری در نظر بگیرید. همانطور که گفتیم شما باید مراحل تولید نرم‌افزار را بطورکامل تحت نظر داشته باشید تا به این ترتیب یک بازدهی و نتیجه خوب مشاهده نمایید.
امنیت در تولید نرم‌افزار
پیش از هرچیزی این نکته را در نظر داشته باشید که هر شرکت دارای اطلاعات بسیار باارزشی است و به برنامه امنیتی نیاز دارد. منظور از یک برنامه امنیتی این است که شما باید در شرکت خود اقداماتی جهت رفع خطرهای امنیتی در نظر بگیرید. شایان ذکر است که یک برنامه امنیتی زمانی خوب و پربازده است که از داده‌های شرکت به خوبی محافظت نماید. این برنامه باید خرابکاری‌ها و خطرات را به سرعت شناسایی و با آن‌ها مقابله نماید. فرامهام یکی از بهترین و شناخته‌شده‌ترین شرکت‌ها در حوزه‌ی عرضه خدمات امنیتی است، شما می‌توانید در هر ساعتی از شبانه روز با کارشناسان ما تماس بگیرید و مناسب‌ترین برنامه امنیتی را دریافت نمایید.
تولید نرم‌افزار و چالش‌های آن
تولید نرم‌افزار با چالش‌های مختلف و بسیاری همراه است. البته این چالش‌ها در ایران به دلیل اینکه در حوزه‌ی IT دوران اولیه بلوغ را پشت سر می‌گذراند، بسیار شدیدتر است. بطورکلی چالش‌های تولید نرم‌افزار را می‌توان به دو گروه عوامل داخلی نظیر؛ مدیران کم‌تجربه، ناتوانی‌های شرکت‌های تولید نرم‌افزار، قراردادهای ناپخته، کمبود نیروی انسانی متخصص، مقاومت‌های کاربران و سازمان‌ها در پذیرش سیستم‌های جدید و عوامل خارجی نظیر؛ نبود سرمایه‌گذاری مناسب جهت پژوهش و تحقیق در حوزه نرم‌افزار، سرمایه‌گذاری کم در بخش خصوصی و عدم حمایت دولت، عدم استفاده از یک استاندارد واحد، مشکلات حضور در متاقصات بین‌المللی، ماه‌های سال و… تقسیم و دسته‌بندی کرد.
یک نرم افزار چگونه تولید می‌شود؟
تولید نرم افزار یک فرآیند پیچیده و چند مرحله ای که شامل مراحل زیر است:
تحلیل و تجزیه: در این مرحله نیازهای تجاری و کاربری نرم افزار شناسایی و مستند می شود.
طراحی: در این مرحله ساختار و عملکرد نرم افزار مشخص می شود.
کدنویسی: در این مرحله نرم افزار بر اساس طراحی ایجاد می شود.
آزمایش: در این مرحله نرم افزار برای شناسایی و رفع ایرادات مورد آزمایش قرار می گیرد.
نصب و اجرا: در این مرحله نرم افزار در محیط کاربری نصب و اجرا می شود.
پس از نصب و اجرا، نرم افزار وارد مرحله نگهداری که در طی آن به روز رسانی ها و اصلاحات مورد نیاز انجام می شود.
گرد آوری: فرامهام
